Współczesne pszczelarstwo dalece odbiega od swojej pierwotnej postaci, która w wieku XVI-XVII przyjmowała formę bartnictwa. Pszczoły hodowane były w pniach starych, dziuplastych drzew lub w drzewach ze specjalnie wydrążonymi otworami. Pszczoła jest gatunkiem ewolucyjnie bardzo starym – znacznie starszym niż człowiek. Dowody kopalne wskazują, że gatunek ten istniał już 80 mln lat temu.

Zanim człowiek „udomowił” pszczołę, była ona silnie związana z lasami, gdzie znajdowała miejsca do gniazdowania. W trakcie przemian środowiskowych jakie, miały miejsce na przestrzeni lat (rozwój intensywnego wielkoobszarowego rolnictwa, postępująca chemizacja ekosystemów rolnych) pszczoła musiała przystosować się do nowych warunków.
Z jednej strony, w związku z rozwojem rolnictwa, pojawiły się obfite i atrakcyjne pożytki np. rzepak, gryka, ale i nowe zagrożenia - masowo stosowane środki ochrony roślin, duże monokultury upraw, brak tzw. chwastów polnych, które są wartościowym źródłem pokarmu dla pszczół. Rozwój pszczelarstwa i popularyzacja produktów pszczelich spowodowały, że obecnie większość populacji pszczoły miodnej znajduje się w rękach człowieka. Niewiele jest miejsc gdzie dziko gniazdują te pożyteczne owady.

Ukierunkowana hodowla pszczół, w celu wytworzenia ras o konkretnych cechach użytkowych, spowodowała ustąpienie z terenów Polski rodzimego podgatunku pszczoły miodnej - pszczoły środkowoeuropejskiej. Pojawiło się wiele odmian pszczół o cechach preferowanych przez pszczelarzy, które zaczęły mieszać się z pszczołami środkowoeuropejskimi i stopniowo wypierać ich lokalne populacje. Zawleczenie z Azji do Europy roztocza z rodzaju Varroa wywołującego groźną dla pszczół chorobę zwaną warozą jeszcze bardziej pogorszyło warunki egzystencji populacji autochtonicznych. Ponieważ choroba ta jest stosunkowo nowa dla pszczół kontynentu europejskiego, w toku ewolucji nie wykształciły one mechanizmów odpornościowych na tego roztocza. Opracowane zostały preparaty zwalczające tę chorobę i są one powszechnie stosowane w pasiekach produkcyjnych. Zawleczenie warozy spowodowało, że przeżywalność dziko żyjących rodzin pszczoły miodnej znacząco spadła.  

Aktualnie wiele organizacji pozarządowych wdraża programy, mające na celu popularyzację wiedzy na temat pszczołowatych oraz polepszenie warunków bytowania różnego rodzaju zapylaczy. Lasy Państwowe z kolei prowadzą projekt rozwojowy pn. „Zdrowa żywność z polskich lasów – pszczoły wracają do lasu”, który ma na celu szeroko pojętą ochronę pszczół.